Nederland moet mensenrechten van vrouwen beter waarborgen
Het Vrouwenrechtencomité van de Verenigde Naties (CEDAW-comité) heeft de balans opgemaakt van de vierjaarlijkse regeringsrapportage en de dialoog daarover met minister Bussemaker. De conclusie van het comité is duidelijk: Nederland kan veel meer doen om de mensenrechten van vrouwen beter te waarborgen.
Het CEDAW-comité is onder meer bezorgd over het voortduren van discriminerende stereotypen, ‘hate speech’ en racistisch geïnspireerd geweld tegen moslimvrouwen, migranten en asielzoekende vrouwen. Wel is het Comité positief over het Nationale Actieprogramma tegen Discriminatie (2016) en het Actieplan tegen discriminatie op de arbeidsmarkt (2014). Het Comité kapittelt de regering over het gebrek aan informatie over de arbeidsmarktparticipatie en -exploitatie van vrouwen uit etnische minderheden. Hierover moet de regering de volgende keer, over vier jaar, specifiek rapporteren.
Wijzigen mediawet
Het Comité beveelt verder aan om meer te doen om discriminerende stereotypen uit te bannen en positieve en non-stereotype beeldvorming van vrouwen in media en reclame te bevorderen, onder meer door de mediawet te wijzigen. Gender-stereotypering moet onder de verschillende vormen van (verboden) discriminatie vallen.
Nieuwe onderwerpen: huwelijkse gevangenschap en intersekse
Het aanpakken en uitroeien van huwelijkse gevangenschap moet beter, dat benoemt het Comité dit keer voor het eerst. Onder meer door voorlichting aan en training van de rechterlijke macht, het openbaar ministerie, de politie en de advocatuur. Ook over de mensenrechtenschendingen van intersekse personen doet het Comité voor het eerst een uitspraak: het maakt zich zorgen over de medisch onomkeerbare operaties van geslachtskenmerken van intersekse kinderen. De regering moet zorgen dat er een op rechten gebaseerd gezondsheidsprotocol voor intersekse kinderen wordt ontwikkeld en geïmplementeerd.
Zorg en welzijn
Op het vlak van zorg en welzijn moet Nederland ook het nodige verbeteren:
- huisartsen dienen aan vrouwen die over tijd zijn de abortuspil te kunnen voorschrijven en apotheken moeten die dan ook leveren.
- zonder verdere vertraging moeten alle slachtoffers van huiselijk geweld gratis juridische bijstand krijgen – het Comité merkt op dat daders hier wel toegang toe hebben, maar slachtoffers niet.
- het gender-neutrale huiselijk-geweldbeleid moet worden vervangen door een gender-sensitieve aanpak: mèt oog voor de machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen en mèt oog voor de sekse van dader en slachtoffer.
- de gemeentelijke voorzieningen voor vrouwenopvang en jeugdzorg (waaronder kindermishandeling) moeten worden geëvalueerd. Ook de Ombudsman heeft aangekondigd nader onderzoek naar de opvang te gaan doen.
Transparantie mensenrechtencheck
Andere aanbevelingen betreffen het hele regeringsbeleid. Zo moeten de aan beleid en wetgeving voorafgaande mensenrechten-effect-toetsen en de check of beleidsvoornemens niet in strijd zijn met internationale verdragen (zoals het VN-Vrouwenverdrag) openbaar en transparant zijn. Deze aanbeveling wordt nog eens specifiek herhaald op het terrein van vrede en veiligheid: voorafgaand aan het afgeven of weigeren van een exportvergunning voor wapens moet omvattend en transparant nagegaan worden of deze gebruikt kunnen worden om mensenrechten van vrouwen te schenden.
Conferentie
Het Comité vindt het positief dat de regering samen met NGO’s begin komend jaar een conferentie wil beleggen om te bespreken hoe er handen en voeten gegeven kan worden aan de uitvoering van alle aanbevelingen. “Door dit op te nemen in de conclusies laat het Vrouwenrechtencomité ook aan andere landen zien dat dit beslist een voorbeeld is om te volgen”, aldus Leontine Bijleveld, voorzitter van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag.
Veel kritische noten ontleend aan schaduwrapportage
Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag schreef namens Nederlandse ‘niet gouvernementele organisaties’ (NGO’s) een schaduwrapport met aanvullingen op en kritische noten bij het regeringsrapport. Het Vrouwenrechtencomité blijkt de schaduwrapportage goed te hebben gelezen. Ook registreerde het Comité scherp op welke vragen het geen antwoord kreeg van de regering om dit terug te laten komen in de Conclusies en Aanbevelingen.
Bijna 80 Nederlandse organisaties hebben het schaduwrapport (‘Unfinished Business-Women’s Rights in The Netherlands’ (link invoegen) ondertekend, waaronder Femmes for Freedom, FNV Vrouw, Mama Cash, NJCM, Nederlandse Vrouwenraad, NNID (Nederlands Netwerk Interseks/DSD), PROUD, Tiye International, TransGendernet, Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann, VVAO, en Women on Waves.
——– ——– ——— ——- ——– ——– ——– ——– ——– ——–
Noot voor de redactie
De Concluding Observations zijn te lezen op http://www.vn-vrouwenverdrag.nl/concluding-observations-2016/
Voor vragen over CEDAW, de schaduwrapportage en de CEDAW-sessie kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag.
Een overzicht van alle betrokken organisaties (inclusief contactpersonen en contactgegevens) is op te vragen via Mediaplatform VIDM, Janneke van Heugten, Janneke@VIDM.nl.
Zie ook:
http://twitter.com/CEDAWnl en http://cedawschaduwrapportage.blogspot.nl
www.vn-vrouwenverdrag.nl
Het schaduwrapport met 65 verbeterpunten op gebied van vrouwenrechten in Nederland is te vinden via http://www.vn-vrouwenverdrag.nl/schaduwrapportage-2-0-naar-geneve-gestuurd/
Een overzicht van alle relevante documenten is te vinden op http://www.vn-vrouwenverdrag.nl/rapportages/zesde-rapportage-2014/